Η πρόσφατη επίθεση της Ουκρανίας σε ρωσικές στρατηγικές βάσεις, που περιλάμβανε τα πλήγματα σε βομβαρδιστικά με χρήση μη επανδρωμένων αεροσκ...
'Άρθρο που ισοδυναμεί με επείγουσα προειδοποίηση προς το ΝΑΤΟ, ώστε να σταματήσει άμεσα τις ουκρανικές προκλήσεις από τον αναλυτή της CIA και σύμβουλο του πρώην αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Dick Cheney, George Beebe.
Σύμφωνα με τον Beebe, που είναι ειδικός σε θέματα Ρωσίας, στη Μόσχα ξεχειλίζει η οργή μετά την Επιχείρηση Ιστός στη Σιβηρία και την επόμενη φορά οι Ρώσοι είναι αποφασισμένοι να χτυπήσουν με πυρηνικά ενώ έχουν θέσει σε πλήρη εφαρμογή το αναθεωρημένο πυρηνικό τους δόγμα.
Το μήνυμα του αναλυτή της CIA έχει βαρύνουσα σημασία, καθώς πληροφορίες αναφέρουν πως οι Ουκρανοί σχεδιάζουν να χτυπήσουν στόχους υψηλής σημασίας εντός του επόμενου τετραημέρου στη Ρωσία (σ.σ. είναι εθνική αργία).
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ρωσικών στρατιωτικών κύκλων, η ουκρανική ηγεσία μπορεί να επιδιώξει ένα ισχυρό μήνυμα: «Δεν υπάρχει πλέον ασφαλές έδαφος μέσα στη Ρωσία».
Με όπλα όπως UAV τύπου αεροσκαφών, πύραυλοι Neptune, και ομάδες δολιοφθοράς, η Ουκρανία πιθανόν να επιδιώξει πολλαπλά, ταυτόχρονα πλήγματα.
Ο κίνδυνος της πυρηνικής καταστροφής
Πριν από περίπου 40 χρόνια, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ronald Reagan έκανε ένα αμφιλεγόμενο αστείο που αποτυπώνει με εντυπωσιακό τρόπο την ένταση και την ευθραυστότητα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου.
Καθώς προετοίμαζε μια εβδομαδιαία ραδιοφωνική ομιλία, είπε πως έχει υπογράψει νόμο που «απαγορεύει τη Ρωσία για πάντα» και πως οι ΗΠΑ θα ξεκινούσαν να βομβαρδίζουν την ΕΣΣΔ «σε πέντε λεπτά».
Η φράση, που θα μπορούσε να θεωρηθεί απλά μια καυστική ατάκα, κατέληξε να καταγραφεί ζωντανά από τα μικρόφωνα και να ακουστεί σε όλη την Αμερική.
Η αντίδραση του κοινού ήταν άμεση και έντονα αρνητική.
Για πολλούς, ο κίνδυνος της πυρηνικής καταστροφής δεν ήταν καθόλου αστείος.
Είχε προηγηθεί η τραυματική εμπειρία της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα το 1962, όπου ο πλανήτης βρέθηκε στα πρόθυρα μιας πυρηνικής σύγκρουσης (Kennedy, 1962).
Δεκαετίες ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού μεταξύ των δύο πυρηνικών υπερδυνάμεων, των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ, είχε επιτείνει τον φόβο μιας πυρηνικής καταστροφής.
Η μετάβαση σε μια νέα εποχή
Τα χρόνια πέρασαν και η παγκόσμια πραγματικότητα άλλαξε δραματικά.
Η επανεκλογή του Reagan το 1984 και η συνεργασία του με τον Mikhail Gorbachev οδήγησαν σε μια σειρά ιστορικών συμφωνιών, όπως η Συνθήκη για τα Πυρηνικά Όπλα Μέσης Εμβέλειας (INF, 1987), που μείωσαν τον κίνδυνο πυρηνικής σύγκρουσης.
Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989 και η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 σήμαναν το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute), από το 1990 μέχρι σήμερα το παγκόσμιο πυρηνικό οπλοστάσιο μειώθηκε από περίπου 70.000 σε 12.500 όπλα (SIPRI, 2023).
Για πολλές δεκαετίες η απειλή του πυρηνικού ολέθρου έγινε σχεδόν μια απομακρυσμένη ανάμνηση, ωστόσο, ο κίνδυνος δεν εκμηδενίστηκε.
Ο σύγχρονος κίνδυνος: Ουκρανία
Η πρόσφατη επίθεση της Ουκρανίας σε ρωσικές στρατηγικές βάσεις, που περιλάμβανε τα πλήγματα σε ρωσικά βομβαρδιστικά με χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, επανέφερε στην επιφάνεια τον κίνδυνο πυρηνικής κλιμάκωσης.
Η επίθεση έγινε την 1η Ιουνίου 2025, με την Ουκρανία να χρησιμοποιεί δίκτυα drones που διέσχισαν χιλιάδες χιλιόμετρα για να πλήξουν την πυρηνική τριάδα της Ρωσίας.
Το ρωσικό αναθεωρημένο πυρηνικό δόγμα που δημοσιοποιήθηκε το φθινόπωρο του 2024, περιλαμβάνει ρητές απειλές χρήσης πυρηνικών όπλων όχι μόνο σε περίπτωση πυρηνικού πλήγματος, αλλά και σε συμβατικές επιθέσεις που απειλούν τη στρατηγική ισορροπία της χώρας.
Το αναθεωρημένο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας (2024) περιλαμβάνει τα εξής κρίσιμα σημεία:
• Η χρήση πυρηνικών όπλων δεν περιορίζεται πλέον σε περιπτώσεις όπου απειλείται η ίδια η ύπαρξη της χώρας.
• Μπορεί να γίνει χρήση πυρηνικών όπλων ως απάντηση σε σημαντικές συμβατικές επιθέσεις που αποδυναμώνουν την πυρηνική ικανότητα της Ρωσίας.
• Η συμμετοχή μιας μη πυρηνικής χώρας σε επιθέσεις με υποστήριξη πυρηνικής δύναμης θεωρείται «συλλογική επίθεση», δικαιολογώντας πυρηνική αντίδραση.
• Το νέο δόγμα επιτρέπει και την χρήση τακτικών (μικρής εμβέλειας και ισχύος) πυρηνικών όπλων ως μέσο εκφοβισμού ή αναχαίτισης επιθέσεων.
Η Ρωσία κατέχει σήμερα περίπου 6.375 πυρηνικά όπλα, εκ των οποίων περίπου 1.600 είναι σε άμεση επιχειρησιακή ετοιμότητα (Federation of American Scientists, 2025).
Το παγκόσμιο πυρηνικό οπλοστάσιο σήμερα
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Federation of American Scientists (FAS, 2025), ο παγκόσμιος αριθμός των πυρηνικών όπλων εκτιμάται σε περίπου 12.500 συνολικά, με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία να κατέχουν σχεδόν το
92% αυτού του αριθμού. Αναλυτικά:
• Ηνωμένες Πολιτείες: Περίπου 5.428 πυρηνικά όπλα, εκ των οποίων περίπου 1.770 είναι σε επιχειρησιακή ετοιμότητα.
• Ρωσία: Περίπου 6.375 πυρηνικά όπλα, με περίπου 1.600 σε επιχειρησιακή ετοιμότητα.
• Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας: Περίπου 520 όπλα, σε αύξηση.
• Άλλες χώρες (Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ινδία, Πακιστάν, Ισραήλ, Βόρεια Κορέα) κατέχουν τα υπόλοιπα.
Η διατήρηση της πυρηνικής σταθερότητας μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, που μαζί ελέγχουν πάνω από το 90% των πυρηνικών όπλων παγκοσμίως, παραμένει κρίσιμη.
Η αντίδραση της Δύσης
Η αντίδραση της Δύσης στην ουκρανική επίθεση ήταν εντυπωσιακά θετική, με αρκετούς αναλυτές και μέσα ενημέρωσης να εκθειάζουν την επιχείρηση ως «λαμπρή» και καθοριστική για την εξέλιξη του πολέμου.
Παράλληλα, όμως, δεν υπήρξε ουσιαστική ανησυχία για πιθανή πυρηνική κλιμάκωση, κάτι που έχει ανησυχήσει Ρώσους αναλυτές, όπως ο Dmitry Trenin, ο οποίος προειδοποιεί ότι «η χαλάρωση του φόβου των πυρηνικών όπλων μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες λανθασμένες εκτιμήσεις», γράφει σε άρθρο του ο George Beebe.
Γεωπολιτική αβεβαιότητα
Ο κίνδυνος που προκύπτει από την σύγχρονη στρατιωτική αντιπαράθεση αντανακλά την κλασική προβληματική των πυρηνικών συγκρούσεων που τόνισε ο ίδιος ο John Kennedy μετά την κρίση των πυραύλων στην Κούβα: η ανάγκη αποφυγής διλημμάτων που οδηγούν σε πυρηνικό πόλεμο.
Η συνεχής υπέρβαση των ρωσικών κόκκινων γραμμών από την Ουκρανία, με τη στήριξη της Δύσης, δημιουργεί ένα τρομερά επικίνδυνο γεωπολιτικό παιχνίδι ισορροπιών, όπου μια υπερβολική αντίδραση από τη Ρωσία μπορεί να οδηγήσει σε εκρηκτική κλιμάκωση, ενώ μια υποτονική αντίδραση ενδέχεται να αποθρασύνει περαιτέρω την αντιπαράθεση.
Παρά την ιστορική μείωση των πυρηνικών όπλων, η απειλή της πυρηνικής σύγκρουσης παραμένει ζωντανή και ενισχύεται από την παρούσα γεωπολιτική ένταση.
Η διεθνής κοινότητα οφείλει να επανεξετάσει τη στάση της απέναντι στη διατήρηση της πυρηνικής σταθερότητας και να μην υποτιμά τον κίνδυνο που φέρνει η αμεριμνησία, όπως αυτή που επέδειξε η Δύση μετά τις ουκρανικές επιθέσεις στη Σιβηρία.
Η εμπειρία του παρελθόντος και η ανάλυση των σημερινών εξελίξεων προειδοποιούν ότι η πυρηνική ειρήνη είναι εύθραυστη και απαιτεί συνεχείς προσπάθειες αποτροπής.
Στατιστικά για το πυρηνικό ατύχημα και ανθρώπινο λάθος
Μέχρι σήμερα, έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 32 σοβαρά πυρηνικά περιστατικά κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και μετά, όπου μια ακούσια κίνηση ή τεχνικό λάθος μπορούσε να οδηγήσει σε πυρηνική καταστροφή.
Αυτό υπογραμμίζει πόσο λεπτή είναι η γραμμή μεταξύ «ψυχρής» αποτροπής και καταστροφικής σύγκρουσης.
COMMENTS